Jak prawidłowo kadrować zdjęcia?

Naciśnięcie migawki, to zaledwie początek drogi do uzyskania wysokiej jakości odbitki fotograficznej, która będzie się wyróżniać wśród innych zdjęć.
Podstawowym czynnikiem, który przyciągnie wzrok widza do naszego zdjęcia, jest jego kadrowanie, a to ma ścisły związek z jego kompozycją.
To ona określa, jak powinny być rozmieszczone elementy na prezentowanym przez nas pliku, lub odbitce papierowej.

Dobrego kadrowania zdjęć można się nauczyć, znając zasady które, rządzą kompozycją. Ćwicząc je, będziemy w stanie odruchowo wykonać ciekawie skomponowane zdjęcie. Umiejętność ta jest przydatna zawsze, ale szczególnie gdy wykonujemy dużo zdjęć. Możemy zaoszczędzić sporo czasu, bo nie musimy dodatkowo kadrować zdjęć w postprodukcji.

1. Dlaczego kadrowanie zdjęć jest ważne?
2. Co to jest kompozycja fotograficzna?
3. Jakie są podstawowe rodzaje kompozycji fotograficznej?
4. Dlaczego warto uczyć się kompozycji?
5. Kadrowanie zdjęć online w internetowym laboratorium fotograficznym.
6. Kadrowanie FIT czy FILL?
7. Podsumowanie

Dlaczego kadrowanie zdjęć jest ważne?

Kadrowanie, to nie tylko przycięcie rozmiarów zdjęcia do odpowiedniej wielkości wyrażonej w centymetrach, czy pikselach. Przeprowadzając ten zabieg, też pozbyć się niepotrzebnych części obrazu, albo poprawić, lub nawet całkowicie zmienić jego kompozycję. Przecież nie zawsze można od razu wykonać doskonałe ujęcie. Kadrowanie zdjęć pomaga właśnie nadać mu ostateczny szlif pod względem kompozycyjnym.

Co to jest kompozycja fotograficzna?

Jest to taki układ elementów widocznych na zdjęciu, aby tworzyły one harmonijną całość. Celem kompozycji może też być wywołanie określonych odczuć takich jak radość, smutek, czy niepokój u oglądającego zdjęcie. Dzięki kompozycji możemy też podkreślić dynamikę lub nastrój fotografowanej sceny.

Jakie są podstawowe rodzaje kompozycji fotograficznej?

• Reguła trójpodziału - Dwie linie poziome i dwie pionowe przecinają się, tworząc siatkę złożoną z 9 pól. Mocne punkty kadru, w których najlepiej umieścić temat zdjęcia to miejsca przecięcia się tych linii. W ich pobliżu powinno się umieścić istotne elementy obrazu.
• Kompozycja centralna - Fotografowany obiekt umieszczony jest w centrum kadru. Jest to kompozycja prosta i często stosowana przez początkujących fotoamatorów w zdjęciach portretowych. Niestety kompozycja ta jest nieciekawa i stosujemy ją najczęściej, fotografując obiekty symetryczne na neutralnym tle. Często stosowana jest w fotografii produktowej.
• Kompozycja pionowa lub pozioma - Termin ten odnosi się przede wszystkim do tematu zdjęcia. Piękny, rozległy widok kadrujemy poziomo, natomiast wysoką wieżę, lub grupę drzew najlepiej wykadrować pionowo. Jest to ten rodzaj kompozycji który,  rozumiemy instynktownie, choć zdarza się, że mając źle dobrany sprzęt, zbyt duży i niewygodny w obsłudze wykonujemy wyłącznie zdjęcia poziome, bo jest to dla nas wygodniejsze. To dlatego dobór sprzętu i jego ergonomia jest tak istotna.
• Kompozycja oparta o linie lub krzywe - Jest to taki układ elementów zdjęcia, który prowadzi nasz wzrok do jego tematu. Może to być zakręcająca droga lub linie budynków kierujące nasz wzrok na istotną część kadru.
• Kompozycja symetryczna - Polega na takim ułożeniu elementów kadru, że są one wobec siebie symetryczne. Postarajmy się, aby zajmowały tyle samo miejsca na obrazie. Taki “podział” może przebiegać wzdłuż linii pionowych, poziomych lub ukośnych. Wykorzystujemy ją, aby pokazać wzory, fakturę, lub przeciwieństwa na jednym zdjęciu.
• Kompozycja asymetryczna - Jest to odwrotność poprzedniej kompozycji - Fotografujemy tak, by dwie połowy kadru maksymalnie różniły się od siebie ilością elementów lub na przykład kolorem. Dobrze sprawdza się zarówno w fotografii produktowej, jak i wtedy gdy chcemy podkreślić przeciwieństwa na obrazie.
• Kompozycja otwarta - elementy zdjęcia wychodzą poza jego obszar, pozostawiając pewne niedomówienie co do tego, co jest poza kadrem.
• Kompozycja zamknięta - Wszystkie elementy zdjęcia widoczne są w kadrze. Nic nie jest niedopowiedziane. Zdjęcie stanowi zamkniętą całość o pewnym temacie.
• Kompozycja głębi obrazu - Dzięki odpowiedniemu zastosowaniu przysłony podkreślamy głębię na zdjęciu. Elementy ważne są ostre, a nieostrością wzmagamy wrażenie przestrzeni i wielowymiarowości na płaskim przecież zdjęciu. Jeśli posiadamy odpowiednio jasny obiektyw, możemy uzyskać tym sposobem efekty podobne do zdjęć 3D. Główny motyw będzie “wychodził” poza ramy zdjęcia.

Dlaczego warto uczyć się kompozycji?

Zasady kompozycji mogą wydawać się początkowo skomplikowane, ale bardzo szybko przyzwyczajamy się do nich i zaczynamy stosować je w praktyce. Jest to tym łatwiejsze, że wiele aparatów ma możliwość naniesienia linii lub siatki na obraz w wizjerze, co znacznie ułatwia fotografowanie. Nie tylko przypomni nam o wyprostowaniu horyzontu, ale też zwróci naszą uwagę na mocne punkty kadru.  Z czasem będziemy robić to intuicyjnie. Na pewno pomoże nam w tym oglądanie zdjęć dobrych fotografów i podpatrywanie ich sposobów na pokazanie danego tematu. Nie ma w tym nic złego, jeśli początkowo będziemy kopiować ich sposób kadrowania. Stopniowo na pewno nauczymy się robić to po swojemu. Nasz warsztat fotograficzny wzbogaci się,  co zaowocuje dobrymi, przyciągającymi wzrok zdjęciami.

Kadrowanie zdjęć online w internetowym laboratorium fotograficznym.

Wysyłając zdjęcia do kopiowania w laboratorium, najczęściej robimy to przez internet.

Poza wyborem formatów zdjęć oraz rodzaju papieru, na jakim mają być wykonane, prawie zawsze spotykamy się tam z koniecznością wyboru sposobu kadrowania naszych zdjęć. Początkującym fotoamatorom sprawia to często kłopot. Nie wiedzą jaką opcję wybrać, a zdając się na laboratorium w tej sprawie, mogą być niezadowoleni z rezultatów.

Mimo iż obecnie fotografia cyfrowa jest tak powszechna, że nie wyobrażamy sobie innego sposobu robienia zdjęć, jeszcze nie tak dawno na rynku fotografii królował film 35 mm i fotografia analogowa. Obraz uzyskiwany z takiego negatywu miał proporcje 3:2. Dostosowane do tego były też formaty papieru fotograficznego. Wszystko to współgrało ze sobą.

Czasy się zmieniły, fotografia cyfrowa daje nam nieograniczone możliwości co do proporcji obrazów, jakie tworzymy aparatem, a tymczasem papiery fotograficzne, maszyny kopiujące, a nawet albumy na zdjęcia nadal opierają się na wymiarach z analogowej przeszłości.

Kadrowanie FIT czy FILL?

• Kadrowanie fit oznacza że, pliki jakie prześlemy do skopiowania zostaną wpasowane, umieszczone w całości (z angielskiego fit - dopasowanie, przystosowanie) na wybranym przez nas formacie papieru. Jeśli plik będzie miał inne proporcje boków, niż papier pojawią się białe paski nad i pod obrazem, albo po bokach. Takie kadrowanie nazywamy też często kadrowaniem “z białymi paskami”.  

  tak wygląda to w praktyce:

  

  Na obrazku zaznaczono dodatkowo proporcje boków pliku cyfrowego. Jak widać, pliki z matrycy pełnoklatkowej, czyli takiej o rozmiarach klatki negatywu 35 mm tracą najmniej, co wynika z dostosowania wymiarów papieru do starszej technologii analogowej.

  Mniejsze matryce lub pliki o innych proporcjach boków będą miały białe paski na górze, lub z boku papieru.

• Kadrowanie fill oznacza że nasz plik zostanie powiększony, aby  wypełnił (z angielskiego fill - wypełnienie) wybrany przez nas format zdjęcia, na przykład 10x15 cm lub inny. Dzieje się to kosztem tych obszarów pliku, które znajdą się poza powierzchnią papieru. Zostaną one obcięte. 

  W praktyce wygląda to tak: 

   

  

  Jak widać pliki z matrycy pełnoklatkowej  tracą najmniej, natomiast inne pliki zostaną powiększone tak, by zmieścić temat zdjęcia na wybranym przez zamawiającego papierze.

   

Maszyna kopiująca wykonuje ten zabieg automatycznie, ale pracownik, który ją obsługuje, ma możliwość przesunięcia pliku (góra - dół i prawo - lewo), aby nie obciąć ważnych elementów, na przykład głów osób widocznych na zdjęciu. Nie zawsze jest to jednak możliwe lub pracownik inaczej odczytuje intencje fotografującego.

Jeśli chcemy, by nasze zdjęcia nie zostały źle wykadrowane najlepiej wcześniej je przygotować samodzielnie. Mamy do dyspozycji dużo darmowych i prostych w obsłudze aplikacji graficznych, które pozwolą nam wykadrować pliki do wybranego przez nas formatu zdjęcia.                                                                                                                                      
Darmowe: GIMP, IrfanView, Photopea, Photoscape i wiele innych dobrze poradzą sobie z tym zadaniem. Nie musimy od razu wykupywać drogiej licencji PhotoshopaCC czy Lightrooma. Nie ważne, z jakiej aplikacji będziemy korzystać, ważne, że otrzymamy zdjęcia tak wykadrowane, jak sami tego chcemy.

Podsumowanie

Umiejętne kadrowanie zdjęć, powiązane jest bezpośrednio z ich kompozycją, dlatego tak ważne jest by, fotografując mieć świadomość, jakimi zasadami się ona rządzi. Nie trudno jest opanować jej podstawy, a później doskonalić swój warsztat fotograficzny.

Warto też samodzielnie przygotowywać zdjęcia do kopiowania w fotolabie, tak aby otrzymać obrazy, takie jak my chcemy i nie zdawać się na wybór automatyczny, lub ocenę innej osoby jak powinno wyglądać nasze zdjęcie. Jest to istotne szczególnie przy zdjęciach robionych na zamówienie lub ważnych dla nas i przeznaczonych na przykład do rodzinnego albumu.